Heerlijk verdwalen in Jerez

Geselecteerd, Op reis maandag, 30 augustus 2021

Tropische vegetatie, middeleeuwse steegjes en sfeervolle pleintjes. En niet te vergeten tapas, wijn en flamenco. Het zijn de trefwoorden voor Jerez de la Frontera, de levendige hoofdstad van de sherry.

Wandelend vanaf het statige Plaza del Mamelón (1893) raak ik het spoor bijster. Het plan om de ‘ruta panoramico’ te volgen die ik vond op de website van Turismo Jerez, valt al na een paar honderd stappen in duigen.

Het oude centrum van Jerez de la Frontera is klein en compact, maar allesbehalve overzichtelijk. Een chaotische mozaïek van kronkelende steegjes, pleintjes, patio’s en parkjes nodigt uit tot aangenaam verdwalen.

Probeer bij de ultiem sfeervolle, bijna aan elkaar geplakte pleintjes Plaza de la Asunción, Plaza Plateros, Plaza del Progreso en Plaza de la Yerba maar eens het juiste (kronkelende) steegje te vinden in de richting van de twee iconen van de stad, het fort Alcázar en de Catedral de Jerez. Het zou vijf minuten lopen moeten zijn, echter de ‘verkeerde’ keuze, het met talloze gespecialiseerde winkeltjes gevulde Calle Algarve, laat me uiteindelijk uitkomen op de drukke winkelstraat Calle Larga bij Plaza Esteve.

Hier laat de stad zich plotseling druk en luidruchtig van zijn mondaine kant zien. De omgeving van het centrale, fraai betegelde Plaza del Arenal – eindelijk een geordend plein dat overzichtelijk rechthoekig is! – en de Calle Doña Blanca bruisen van het leven dankzij volle terrassen en een hectische markthal boordevol vis, vlees en groente. Voor de ingang staan geïmproviseerde minikraampjes (een tafel onder een boom of parasol) met verse kruiden, knoflook, ‘caracoles’ (slakken) en vrolijk gekleurde flamencostrikken voor in het haar.

Ondertussen begint het me op te vallen hoe groen de stad is. Ik ken geen ander stadscentrum met zoveel bomen. Dunne, soms torenhoge palmbomen, jacaranda (palissander) met in het voorjaar bloesem paars als neonlicht, felrode bougainville-struiken, héél veel sinaasappelbomen, en niet te vergeten vijgenbomen. Dat die laatste een monumentale ouderdom kunnen bereiken, bewijst een imposant exemplaar op Plaza del Banco.

Sherrybodega’s

Vanaf de torens van de vesting Alcázar is een glimp op te vangen van de grijswitte sherrywijngronden ten westen en ten noorden van de stad. Want Jerez de la Frontera is natuurlijk ook de hoofdstad van de sherry. Dat is onder andere te merken aan de als terrastafel of reclamebord fungerende sherryvaten, aan de luifels en parasols van Tío Pepe en de talloze andere bodega’s die in de stad gevestigd zijn.

Vrijwel alle sherryhuizen bevinden zich in een van de drie sherrysteden Jerez, Sanlúcar de Barrameda of El Puerto de Santa María. De sherrystreek kent geen zelfstandige wijnboeren met een eigen châteautje, een wijnkelder en een ontvangstruimte voor toeristen en lokale wijnafnemers. Alle druiventelers verkopen hun fruit of wijn aan de grote bodega’s.

Een bezoek aan Jerez de la Frontera is eigenlijk niet compleet zonder een rondleiding en proeverij in een van de bodega’s. Luister naar de fascinerende verhalen over het bijzondere solerasysteem en de soms eeuwenoude vaten, waarvan de inhoud nog steeds wordt gebruikt voor speciale cuvées. En bezoek vooral de ruimtes waar honderden vaten rijpende wijn liggen opgestapeld. 

Bij Bodega’s Lustau hebben deze zalen met hun pilaren, bogen en hoge plafonds de grandeur en sfeer van een gotische kathedraal. Proef en ontdek tot slot de verschillen tussen fino, amontillado, oloroso en wat dies meer zij.

Tabanco’s & Flamenco

Na afloop verkopen de bodega’s hun wijnen uiteraard graag om thuis van na te genieten. Misschien is dat de reden dat er in de stad zelf nauwelijks gespecialiseerde sherrywinkels te vinden zijn. Toevallig is er recent een geopend: La Casa del Jerez. Voor de liefhebber zijn daar de beste, soms zeldzame wijnen verkrijgbaar.

De eenvoudigste en leukste manier om van de sherry te snoepen is een bezoek brengen aan een van de talloze tapasbarretjes, restaurants en niet te vergeten tabancos; dé aangewezen plek voor de sherryliefhebber. Een tabanco is een sherrykroeg met eenvoudige tapas en geregeld flamenco, waar de wijn rechtstreeks uit het vat wordt getapt. Sommige locals laten er een fles voor thuis afvullen.

Deze zaken stromen ’s avonds en tussen twee en vijf uur vol wanneer de winkels tijdens de siësta hun deuren sluiten en de straten in de stad opvallend leeg raken. Ik had er niet op gerekend dat ik direct al, tijdens mijn eerste zwerftocht door de stad, in Tabanco El Pasaje zou worden verrast door een zinderend optreden met gitaar, zang, het ritme van handen en voeten en een danseres. Ere wie ere toekomt: een hevig zwetende Jaime Villar Candié bezorgt me Andalusisch kippenvel en pakt me bij mijn hart met zijn rauwe, krachtige stem vol passie, weemoed en emotie.

• Ook leuk: ‘Sherry – een goed bewaard geheim’
• En dit: ‘Waarom sherry geweldig is, maar nooit een hit wordt’

Jerez-tips

La Casa del Jerez, Calle Divina Pastora, Bloque 1, lacasadeljerez.com
Tabanco Plateros, Calle Algarve 35, @tabanco.plateros
Tabanco El Pasaje, Calle Sta. María 8, www.tabancoelpasaje.com
Tabanco San Pablo, Calle San Pablo 12, @tabancosanpablo
Bar Juanito, Calle Pescadería Vieja 8-10, www.bar-juanito.com
El Guitarrón de San Pedro, Bizcocheros 16, @guitarrondesanpedro
Las Cuadras, Plaza de la Asunción 2, @lascuadrasfoodanddrink.es
La Carboná, Calle San Francisco de Paula 2, lacarbona.com
LÚ Cocina y Alma*, Calle Zaragoza 2, lucocinayalma.com
La Cruz Blanca, Calle Consistorio 16, restaurantelacruzblanca.com

Dit artikel verscheen in juli 2019 in magazine Arts & Auto