Sierra de Salamanca – rufete en zijn bijzondere terroir

De eentonigheid van pijnbomen en steeneiken op uitgestrekte vlaktes met af en toe een klaproos in de berm langs de kaarsrechte weg is plotseling vervangen door dichte begroeiing en bochtige wegen. Struiken, bossen, bloemen, boerderijen, koeien (met hoorns) en schapen.

En bergen. Onderweg zagen we al de besneeuwde toppen van Sierra de Gredos, iets oostelijker dan Sierra de Francia, waar diverse bergtoppen boven 2.400 meter uitkomen.

Hier aan de grens met Portugal en het Spaanse departement Extremadura is het landschap onvergelijkbaar met de uitgestrekte hoogvlakte in het centrale deel van Castilla y León rondom Valladolid. Hetzelfde geldt trouwens voor vier andere minder bekende wijnregio’s van Castilla y León: Arribes, Tierra de León, Bierzo en Arlanza, die zich allemaal aan de rand van de centrale hoogvlakte bevinden. Die vlakte is immens; om al deze wijngebieden te bezoeken, moesten we bijna 900 kilometer rijden.

Sierra de Francia kent dan ook een heel ander klimaat dan de hoogvlakte. Er valt hier evenveel neerslag als in Galicië, vertelt Miquel Udina van de DOP Sierra de Salamanca. Daardoor, en ook door de zeldzame granieten ondergrond (de meest voorkomende grondsoort in Spanje is kalksteen), zijn ook de wijnen totaal anders dan die van de bekende wijngebieden op de hoogvlakte Ribera del Duero, Toro en Rueda.

Piepkleine wijngaarden

Meest opvallende kenmerk van het bijzondere wijngebied Sierra de Salamanca is de opmerkelijke spreiding van de wijngaarden. Onderweg passeren we tussen de bossen gelegen terraswijngaarden die soms kleiner zijn dan de tuin van een eengezinswoning. Niet meer dan 8 of 10 bush vines tellen we dan. Het gebied beslaat bijna 500 vierkante kilometer, maar er is in totaal niet meer dan 100 hectare wijngrond.

Slechts zes wijnbedrijven telt de DOP Sierra de Salamanca. De belangrijkste vijf verenigden zich in 2007 in de Asociaciόn de Viticultores y Elaboradores de Vino de la Sierra de Salamanca. Zij hebben ervoor gezorgd dat streek in 2010 zijn eigen appellatie kreeg. Die heet overigens DOP Sierra de Salamanca omdat de naam Sierra de Francia bezwaren van Frankrijk zou oproepen. De wijnroute daarentegen heet Ruta del Vino Sierra de Francia.

De wijnbouw hier is niet meer zo intensief als hij ooit was. In de jaren 50 van de vorige eeuw werd volgens Miquel Udina jaarlijks 10 miljoen kilo druiven geoogst. Nu is dat nog maar 300.000 kilo.

De volledige DOP Sierra de Salamanca bevindt zich in het Unesco biosfeer-reservaat Las Sierras de Béjar y Francia, waarvan ook het nationaal natuurpark Las Batuecas deel uitmaakt. Vrijwel alle druiven worden biologisch geteeld, maar de meeste wijn is niet als zodanig gecertificeerd.

De DOP mag dan nog maar 7 jaar bestaan, wijn wordt hier al eeuwen gemaakt, meest recent door kleine coöperaties, die de huidige wijnboeren waardevolle oude wijnstokken hebben nagelaten. Liefst 80% van de wijnplanten is ouder dan 50 jaar, sommige wijngaarden hebben planten staan die al meer dan 80 jaar worden gebruikt om wijn te maken.

Rufete

Er worden vrijwel uitsluitend blauwe druivenrassen verbouwd, alle als bush vines (gobelet, ‘en vaso’ in het Spaans). De lokale variëteit rufete is de belangrijkste druif (50%), gevolgd door tempranillo (aragonés, 40%) en garnacha (calabrés, 10%). De rode wijnen rijpen op houten vaten, maar de wijnhuizen doen niet aan crianza’s of reserva’s.

Rufete is identiek aan tinta pinheira in Portugal. Er zijn genetisch sterke overeenkomsten met touriga nacional en mogelijk is er ook verwantschap met prieto picudo, dat een van de verrassendste druiven is van de DOP Tierra de León. Rufete heeft een goede zuurgraad en de dunne schil van de druiven zorgt voor milde tannines en een lichte kleur.

Het aroma van rufete is interessant, vooral omdat het een eigen geluid laat horen. Rufete heeft kruidig fruit met veel florale tonen en de wijnen hebben een fijne zuurgraad. Zonder houtrijping komt de eigen persoonlijkheid het beste tot zijn recht. Op de proeverij bij Restaurante El Pipero en later tijdens de lunch in Hotel Restaurante Casa Margó smaakten de minst prestigieuze wijnen mij dan ook het beste.

(60% rufete, 40% tempranillo) van Bodegas y Viñedos Rochal is met zijn 20 maanden houtrijping niet aan mij besteed (jammig, zwaar). Ook een wijn als de Cámbrico Rufete Pizarra 2012 van Bodega Cámbrico is wat mij betreft te ambitieus. Lange rijping op nieuwe barriques (vermoed ik) maakt de wijn zoet en geeft hem teveel vanille mee.

De basis-cuvée Calixto Rufete 2016 van Rochal daarentegen behoorde tot mijn favorieten. Lichtrood van kleur met gamay-achtig fruit, kruidig, bloemen en ook iets dat doet denken aan herfstbladeren. Romig, met fris zuur, zachte tannines, mild astringent in de afdronk. Een lichte wijn, die heerlijk wegdrinkt, maar spannend met een geheimzinnige diepgang.

De rosés smaakten me ook wel, zoals Tiriñuelo Rosado 2016 (rufete en tempranillo) van Bodega San Esteban. Aardbei, klein zoetje, paarsrood van kleur, licht romig, frisdroge afdronk. Beter nog is Don Celestino Rosado 2015 van Bodega Don Celestino, van 95% tempranillo. Snufje hout, kruidig fruit, pepertje, bloemen, lengte. Apart, bijzonder.

Heel mooi is de Tragaldabas 2015 van Mandrágora Vinos de Pueblo, die wordt gemaakt in de winery van Bodega Cámbrico. Heerlijk fruitig (ondanks of dankzij een bescheiden houtrijping van 9 maanden), mooie schone zuren, spannende geur, bloemen, zoet fruit. Niet heel complex, wel verkwikkend zuiver, eerlijk, elegant en precies.

Share

Comments are closed

Facebook
Instagram
LinkedIn
Twitter

Welkom

Vijf in de klok. Geest uit de fles. Nieuws, tips en info over wijn, spirits en horeca. Gratis en onafhankelijk. Smaak is een zelfportret.

© 2024 Sjakes.com. Inloggen

Social media & sharing icons powered by UltimatelySocial
- Designed by Crystina creates & Gabfire Themes