Natuurwijn verdeelt de wijnwereld

(Een kortere versie van dit artikel verscheen eerder in Entree Magazine)

Natuurwijn heeft voor- en tegenstanders. Het is de toekomst, zegt de een, de enige manier om weer echte wijn te maken. Flauwekul, vindt de ander, het is amateuristisch geknoei.

> Lees ook: ‘Alleen natuurwijn kan waarachtig groots zijn – Natuurwijn verklaard in 5 stellingen’.

Natuurwijn of natuurlijke wijn neemt wereldwijd sterk toe in populariteit bij zowel consumenten als professionals. Ook bij de wijnboeren zelf groeit de belangstelling, al blijft het in volume een klein segment. Tegelijkertijd laten de critici zich steeds luider horen.

Natuurwijn verdeelt de wijnwereld in twee kampen. De liefhebbers vinden dat conventionele wijn een product is geworden van de ‘agrochemische voedselindustrie’. Het andere kamp ziet natuurwijnmakers als idealisten die hun vak niet verstaan.

Zo schreef wijnrecensent Robert Parker in een serie tweets met voorspellingen voor 2014: ‘The undefined scam called ‘natural’ or ‘authentic’ wines will be exposed as a fraud.’

Zijn Franse collega Michel Bettane is al even fel. Hij erkent dat er goede natuurwijn bestaat, maar de meeste zijn volgens hem slecht: ‘De rode wijnen stinken en de witte zijn geoxideerd vanaf de eerste dag en derhalve doodgeboren. Onbegrijpelijk dat zoveel excellente chefs zulke verrotte wijn op de kaart zetten!’

Andrew Jefford schreef: ‘Wine is not ‘natural’; only vinegar is. Wine is a natural process interrupted and prematurely terminated.’

In het boek ‘Natural Wine – An introduction to organic and biodynamic wines made naturally’ van Isabelle Legeron, dat onlangs verscheen, zocht ik naar verheldering. Legeron is master of wine en oprichter van de vakbeurs RAW in Londen.

Opvallend is dat er geen eenduidige definitie is van dit wijntype. In zijn meest pure (of extreme) vorm wordt niets toegevoegd en niets verwijderd, maar diverse natuurwijnorganisaties en hun wijnboeren zijn minder streng. Natuurwijn bestaat daardoor in talloze varianten. Met name het al of niet gebruiken van sulfiet als conserveermiddel kan grote invloed hebben op het smaakprofiel.

Importeur/sommelier Martijn Verkerk van Smaragd Wijnen omschrijft zijn selectie daarom als ‘wijnmakers die streven naar minimale interventie’.

“Ik hou van balans, mooie schone zuren en beperkt houtgebruik”, zegt hij. “Wijn zonder opsmuk, gemaakt met druifeigen gisten en ongefilterd. Ik heb een voorkeur voor biodynamische wijn met een beetje zwavel. Zwavel is vaak gewoon nodig om de wijn te beschermen tijdens het transport.”

Legeron typeert natuurwijn als een levend product, dat op verschillende momenten anders kan smaken. Is dat niet erg onhandig voor de horeca?

Martijn: “Dat is wel een risico ja. Je moet als ondernemer weten waaraan je begint. Past het wel bij jou, bij je keuken en bij je gasten? Je moet de levensfilosofie van natuurwijnmakers zelf ook uitdragen. Je moet mensen uitleggen dat het soms echt anders smaakt dan ze gewend zijn. Dat is ook het spannende. Als alle details kloppen, als alle puzzelstukjes op zijn plek vallen, dan kan natuurwijn zó schitterend zijn.”

Is dit sauvignon? Dat was mijn eerste reactie. Chenin blanc zou ik hebben gegokt. De geur van witte bloemen op een warme zomerdag, kruidig en ook wat honingachtig en mild oxidatief. Wordt fruitiger na een tijdje: abrikoos, citrusschillen, grapefruit.

De smaak is direct indrukwekkend. Stevige structuur, om op te kauwen, vettig en dik, stroperig bijna, met zachte maar krachtige wittedruif-tannine die in je wang bijt en doet denken aan orange wine. Een rijke en krachtige smaak, pittig en zachtbitter, met een kalkachtige mineraliteit in de afdronk, veel lengte. Ik dacht heel even wat zuren te missen, maar ze zitten verpakt in die veelzijdige smaakrijkdom.

Ik begrijp nu heel goed wat René Redzepi van het Deense restaurant Noma zegt in het boek Natural Wine van Isabelle Legeron: “De wijnboeren die er erg goed in zijn… hoe zal ik het zeggen… Als je dat soort wijn eenmaal gaat drinken, dan is het moeilijk om terug te keren.”

Natural Wine van Isabelle Legeron

Isabelle Legeron MW

‘Natural Wine – An introduction to organic and biodynamic wines made naturally’ – verschenen in juli 2014 – is de moeite waard, maar je moet je als lezer realiseren dat Legeron een grote fan is van dit wijntype. Ik had wat meer afstand of neutraliteit verwacht van een Master of Wine over dit onderwerp.

Ze geeft daar in een interview een persoonlijke reden voor: “For me it’s also personal, as my father died of very aggressive lung cancer. He never smoked and his story was not unique because in Cognac (where I am originally from) there are lots of grape growers with cancers, Parkinsons and all sorts of other diseases that doctors think may well be linked to the heavy-handed use of pesticides in the vineyard.”

Een kleine selectie opvallende, prikkelende en soms (te?) romantische uitspraken in het boek:

–  ‘Only natural wine can be truly great.’

– ‘De conventionele wijnwereld beschouwt natuurwijn als commercieel niet levensvatbaar of haalbaar (‘not viable’).’

– ‘Natuurwijnmakers begrijpen dat de natuur veel machtiger is dan zijzelf.’

– ’Wat natuurwijnboeren doen gaat verder dan de wijn alleen; zij promoten een levensfilosofie, een manier van leven.’

– ‘Natuurlijk boeren (organisch, permacultuur of biodynamisch) werkt niet als marketingtruc. Je moet het doen omdat je weet dat er, op termijn, geen andere weg is, niet omdat het je nieuwe klanten zal opleveren.’

– ‘Tien gram gezonde grond bevat meer bacteriën dan er mensen zijn op aarde.’

– ‘De meeste wijn tegenwoordig, inclusief dure, zogenoemde exclusieve wijn, is een product van de agrochemische voedselindustrie.’

– ‘If you start off with great grapes, covered in micro-life, then wine just makes itself.’

– ‘So much of fermentation is actually unknown that trying to control the process necessarily loses part of its beauty.’

– ‘This microbiological life follows the grapes into the cellar, transforms the grape juice, and even makes its way into the final wine in the bottle. Natural wine is therefore, literally, living wine from living soil.’

– ‘Natural wine is not new; it is what wine always was, and yet, somehow today it has become a rarity.’

– ‘Natural winemakers produce wines of terroir – uncompromisingly and come what may.’

– ‘Natural wine is what Nature gives you.’ (Zegt wijnmaker Anne-Marie Lavaysse.)

– ‘So what is better, a wine with a touch of brett or volatile acidity or 200 procent new oak? Oxidative notes or clinical, monotone flavor? There is a fine line between complexity and fault. After all, personality means quirks, and I certainly find personality far more compelling than bland reproducibility.’

– ‘Without bacteria, wine cannot age. It’s they that keep freshness going even in very old wines.’ (Zegt wijnmaker Gilles Vergé.)

– ‘Bacteria-rich environments could actually be more stable than sterile ones.’

– ‘Sulphites are not about preservation, they’re more about killing off microbes. What they do do is freeze a wine in time.’ (Legeron in een interview.)

– ’Given time, living wines find their own natural, microbiological balance, making them far hardier than most ‘protected’, preservatives-filled, conventional wines.’

– ‘Eenmaal geopend blijven veel flessen natuurwijn lang in goede conditie – of ze tonen zichzelf dan juist pas in hun volle glorie.’

Share

Comments are closed

© 2024 Sjakes.com. Inloggen

Social media & sharing icons powered by UltimatelySocial
- Designed by Crystina creates & Gabfire Themes