Tempranillo, syrah, alberin en prieto picudo
Liquor & Wine donderdag, 7 maart 2013
César Pitarch Rodríguez, wijnmaker van Bodega Convento San Francisco
Heel veel tempranillo, wat verdejo en enkele even onbekende als verrassende inheemse druivenrassen stonden deze week op de proeftafel tijdens een bijeenkomst van wijnboeren uit Castilla y León in Amsterdam.
De tempranillo kwam vooral uit Ribera del Duero en Toro. ‘Krenterig’ noteerde ik hier en daar over de wijnen. De ligging op circa 600 tot 900 meter boven de zeespiegel van de streek Castilla y León, de grootste van de zeventien autonome regio’s van Spanje, tempert in de nacht de bloedhete zomers enigszins. Het vertraagt het rijpingsproces en verlengt zo het groeiseizoen, maar het extreme klimaat maakt het daarmee nog niet makkelijk om elegante, subtiele wijn te maken.
Iker Zubia Palacios van Bodegas San Mames (Foto Ghislaine Melman)
Bodega San Mamés is met 250 aangesloten leden en een totaal van 386 ha een behoorlijk grote coöperatie in Ribera del Duero (gevestigd in Fuentecén), die aardige en betaalbare wijnen maakt onder het label Doble R. De pittige rosé van tempranillo staat in de webshop van het bedrijf bijvoorbeeld te koop voor zes flessen voor 14 euro, terwijl de sappige crianza met een klassiek Spaans vanilletoontje, ex-cellar voor € 3,50 de fles wordt aangeboden. Een mooi overzicht van wijnhuizen in Ribera (en Rueda) is trouwens te vinden op www.riberaruedawine.com.
In een veel hogere prijsklasse opereert Bodega Convento San Francisco. Dit wijnhuis bestaat sinds 1998, nadat het ongeveer 30 ha aan oude wijngaarden bij Peñafiel had overgenomen van wijnboeren die aangesloten waren bij de lokale coöperatie. In 2004 kwam daar nog een stuk land bij buiten het Ribera del Duero-gebied.
Convento San Francisco maakt Ribera del Duero van tempranillo, die indien nodig wordt aangevuld met wat cabernet sauvignon of merlot, afhankelijk van het oogstjaar. De wijngaard buiten de Denominación de Origen-regio, waarvan de wijnen dus in de handel zijn onder de naam Vino de la Tierra de Castilla y León, staat vol met zeer oude, ongeënte tempranillo-wijnstokken.
De basiswijnen doen € 7,50 ex-cellar en zijn zeer prettig, terwijl de speciale wijnen zoals de Selección Especial en de Tierra-wijn Aldesoña (met een oogstopbrengst van niet meer dan 10 hectoliter per hectare) respectievelijk 17 en 21 euro moeten opbrengen, ex-cellar. Maar dan heb je wel iets bijzonders in je portfolio.
Hacienda Zorita hotel in Salamanca
Hacienda Zorita, aangesloten bij United Wineries die bekende merken en wijnhuizen vertegenwoordigd zoals Marques de Monistrol, Berberana, Lagunilla en Marques de Griñon, combineert wijn met luxe hotels in Castilla y León.
Zorita maakt niet alleen wijn, ook onder andere olijfolie, vleeswaren en kaas, dat vervolgens in het hotel is terug te vinden op de menukaart. Sterker nog: enkele wijnen worden deels in het hotel gemaakt, zoals de Zorita Criado Barrica. Deze wijn komt uit Ribera del Duero maar wordt als Vino de la Tierra de Castilla y León gebotteld omdat hij niet in het herkomstgebied rijpt, maar in de kelder van een Hacienda Zorita-hotel zijn lagering in houten vaten krijgt.
Het is mij overigens niet helemaal duidelijk wat de relatie is tussen het wijn/hotelmerk Hacienda Zorita en het Rioja-wijnhuis Marqués de la Concordia, dat ook bij United Wineries zit. Volgens mij wordt Zorita door Concordia gemaakt en gaat de wijn ook onder andere merknamen de markt op. Leuke wijn van Hacienda Zorita vond ik de Syrah (2009); fris, fruitig en verteerbaar ondanks twee jaar houtrijping. Deze wijn komt uit de wijnstreek Arribes op de grens met Portugal, maar is vanwege de keuze voor syrah in plaats van tempranillo in de handel als landwijn en niet als DO Arribes.
Olivier Schutte
Olivier Schutte van De Geluksdruif tenslotte, was aanwezig met mooi spul van Bodega Pardevalles uit de relatief nieuwe (2007) DO Tierra de León en Bodega Dehesa de Cadozos die landwijn (Vino de la Tierra de Castilla y León) maakt van pinot noir en tempranillo.
Van Pardevalles is de Albarin Blanco (2012) erg interessant. Echt een wijn voor de horeca, vind ik. De wijn is niet alleen expressief, toegankelijk en origineel, maar ook exclusief (want er is maar heel weinig van) en betaalbaar (horecaprijs € 6,75).
Er is maar 50 ha albarin in Castilla y León, zegt Olivier Schutte. Daarvan is 25 ha in het bezit van Pardevalles. De Albarin Blanco van Pardevalles heeft een verleidelijke, geparfumeerde geur, een pittige en tegelijkertijd zachte, mildzoete fruitige smaak, en een droge eetlustopwekkende afdronk. Al met al verkwikkend, spannend en zeer aangenaam. Hij zal in de horeca vermoed ik een grote groep mensen aanspreken, zonder dat je ermee een makkelijke allemansvriend op tafel zet.
Olivier Schutte: “Albarin is een geweldige (her)ontdekking. Zeer verrassend, maar toch typisch Spaans. Het heeft de aromatiek van sauvignon en verdejo, maar meer zuren – zoals godello dat ook heeft. De smaak, het fruit, is uniek en doet denken aan grapefruit en anijs. In België is de albarin van Pardevalles op een concours al als beste witte wijn van Spanje uit de bus gekomen.”
Prieto picudo is eveneens een erg verrassende druif. De rosado (2012) is peperig en gestructureerd, een rosé met ruggegraad, erg lekker vind ik. Twee rode wijnen van deze druif van Bodega Pardevalles verschillen sterk van elkaar. Garmonal 2009 is nadrukkelijk aanwezig met een eigenzinnige, kruidige geur en smaak. Een wijn om iets te eten erbij te serveren; ik denk wel dat er chefs zijn die daar raad mee weten. De Carroléon 2008 is het paradepaardje van Pardevalles; zacht, floraal en verfijnd. Een wijn als deze maakt duidelijk wat een potentie de druif prieto picudo heeft.
Olivier: “Prieto picudo is in Spanje al langer ontdekt – eerst als rosé, later als rood. Nu begint de rest van de wereld ook te ontdekken dat deze druif aan de basis kan staan van grote wijnen met prachtig fruit en veel diepgang. Dat gaat niet vanzelf, want prieto picudo is een veeleisende druif in de wijngaard met van nature lage rendementen. Maar in de handen van goede wijnmakers zoals Pardevalles levert het spectaculaire wijnen op, die in vergelijking met tempranillo net wat meer fruit voorin de mond hebben, en wat meer zuren en spanning.”
Dehesa de Cadozos verraste mij (en het proefpanel waarmee ik een ‘kerstwijnproeverij’ hield voor het magazine Horeca Entree (lees het hier: ‘Over wijn en feestdagen’) al eerder. Een bijzondere blend van tempranillo en pinot noir.
Olivier Schutte: “Dehesa de Cadozos is een zeer bijzonder, volkomen uniek wijngoed gelegen tussen Zamora en Salamanca, niet ver van waar de rivier de Duero de Douro wordt – bij de Spaans-Portugese grens. De wijngaard ligt op een privé-landgoed van een welgestelde familie, die een lange traditie kent in het fokken en houden van rundvee. De wijngaard valt dus niet in een D.O. maar valt onder Viños de la Tierra de Castilla y León. Het is eigenlijk geen wijngebied, er liggen geen andere wijngaarden in de buurt.”
“Deze familie is goed bevriend met de bekende wijnmaker Ignacio de Miguel Poch, die onder meer werkte voor en met Marques de Griñon, Michel Rolland en Emile Peynaud. Mede op zijn advies werd er – inmiddels zo’n 20 jaar geleden – besloten op het landgoed een wijngaard aan te planten met tempranillo (hier ‘tinta fina’ genoemd) en pinot noir. Door de hoge ligging op 900 meter zou er genoeg afkoeling moeten zijn om pinot noir goed te kunnen telen.”
“Op het landgoed van de familie is een oud klooster inmiddels volledig en uiterst professioneel ingericht als wijnmakerij. Kosten noch moeite zijn gespaard om topwijnen te fabriceren: specialistische kennis, de beste technologie, en in de wijngaard wordt biologisch gewerkt. Als het nodig is, wordt er druppelirrigatie toegepast. Het resultaat mag er wezen. De wijnen zijn uiterst precies en worden pas op de markt gebracht als ze op dronk beginnen te komen. De Sayago is de ‘instap’-cuvée, een blend van 15% pinot noir en 85% tinta fina; de Cadozos is het vlaggenschip met 20% pinot noir en 80% tinta fina. Beide wijnen zijn zeer hoogwaardig en worden gekenmerkt door een ongelooflijk mooie balans tussen Spaans temperament en de elegantie van pinot noir. Erkenning volgt: de wijn krijgt hoge waardering in onder meer de Spaanse Peñin-gids en diverse andere wijnmedia.”
