Slowaakse wijn

Liquor & Wine woensdag, 3 juli 2013

Wijn keuren, zoals voor het Concours Mondial de Bruxelles, is vrijwilligerswerk.

De beloning zit hem erin dat je de kans krijgt veel onbekende wijn te proeven en dat je ’s middags iets van de omgeving te zien krijgt en lokale wijnhuizen kunt bezoeken. Het evenement wordt namelijk elk jaar in een wijnregio gehouden.

Dat is mooi, want wanneer krijg je nou de kans Slowaakse wijn te proeven en Slowaakse wijnmakers te ontmoeten? Oké, enige tijd geleden presenteerde de ambassadeur van Slowakije Jaroslav Chlebo op de Slowaakse ambassade een serie wijnen uit de eigen kelder. Als ik me niet vergis was dat de eerste keer ever dat er in Nederland een officiële proeverij met Slowaakse wijn werd gehouden…

Tijdens het Concours Mondial de Bruxelles maakte ik nader kennis met drie wijnhuizen in de omgeving van Bratislava: Elesko, Karpatská Perla en JM Vinárstvo Doľany. Drie moderne, goed uitgeruste wijnbedrijven. Elesko en Karpatská Perla stralen internationale ambitie uit, terwijl JM Vinárstvo zich vooral op de thuismarkt lijkt te richten.

Elesko in Modra is meer dan alleen een wijnhuis. Achter de strak-modern vormgegeven gevel gaan een restaurant, congreszalen, een wijnbar, een vinotheek en een galerie schuil. Er hoort tevens een ‘wine park’ bij met onder meer appartementen. Het bedrijf heeft 110 ha in de buurt van Modra en 15 ha in de Slowaakse Tokaj-regio in het uiterste westen van het land. Dit wijngebied grenst aan de Tokaj-wijnstreek van Hongarije.

Veel kleiner (15 ha) maar niet minder modern is Karpatská Perla in Šenkvice, 30 kilometer ten noordoosten van de Slowaakse hoofdstad Bratislava. Een familiebedrijf opgericht in 1991.

JM Vinárstvo in Doľany (JM zijn de initialen van de eigenaar Jozef Mikuša die het bedrijf oprichtte in 1986) is ook behoorlijk groot met 120 ha en een enorm pakket aan verschillende wijnen van verschillende druiven. In het naburige dorpje Častá is een mooie robuuste, 470 jaar oude kelder met een proefruimte, een vergader- over dinerzaal en ruimte voor wijnopslag.

Blinkende wijnkelders

Alle drie de bedrijven maken correcte wijnen. Wat ik echter mis, is verfijning en complexiteit. Opvallend was dat zowel Perla als JM bij de presentatie ons bij elke te proeven wijn informeerde over het suikergehalte bij de oogst.

Daar is niets mis mee, maar het wekt de indruk dat de rijpheid en het alcoholgehalte belangrijker worden gevonden dan aroma-profiel, structuur of terroir-expressie.

Blinkende kelders kregen we te zien, imponerende zalen met glimmend staal en nieuwe houten vaten. Over de zorg en aandacht voor de bodem en de wijnplanten werd niet veel gesproken.

Volgens mij moet meer aandacht voor de wijngaard de volgende fase zijn in de Slowaakse wijnbouw. De techniek en het materieel zijn nu op orde, het is tijd om het besef te laten doordringen dat de wijn in beginsel in de wijngaard wordt gemaakt. Daar is het verschil te vinden tussen correcte wijn en wijn met persoonlijkheid, identiteit, wijn met roots. Wijn met zelfvertouwen, met een vanzelfsprekende balans. Wijn op zijn mooist. Echte wijn. Eerlijke wijn. Wijn die zichzelf kan zijn, zou ik bijna zeggen als het niet zo belachelijk klonk.

Mooiste wijn van JM Vinárstvo vond ik de Modrý Portugal (portugieser), ik dacht uit 2012. Prettige wijn, fris, kruidig, soepel en best stevig voor een portugieser. De opbrengst per ha was dan ook aan de lage kant: 6000 kilo (42 hl) per ha.

Als de leukste wijn van Karpatská Perla kies ik voor Varieto Dévin 2011. De druif dévin is een kruising van red traminer (= gewurztraminer)  en roodwitte veltliner (= een van de vele varianten van malvasia).

De wijn heeft een exotisch-tropische geur en is romig van smaak met het verleidelijke aroma van rijpe perzik en abrikoos. Klein beetje restzoet (5 gram). Dévin is een authentiek Slowaakse druif, de meest aangeplante inheemse Slowaakse witte druif. De meest gebruikte autochtone blauwe druif is dunaj, een kruising van muscat bouchet (een druif waarover ik niets kan vinden),  portugieser en st. laurent.

Lokale druivenrassen

Het is niet mijn voornaamste belangstelling, maar ik denk dat er best interesse is in de Slowaakse versies van internationale druiven zoals chardonnay, cabernet sauvignon en pinot noir. Waarom niet, de hele wereld maakt hier wijn van. Ook wijn van druiven die Slowakije gemeen heeft met de omliggende landen Tsjechië, Oostenrijk en Hongarije zoals grüner veltliner, blaufränkisch, st. laurent, welschriesling en portugieser zijn de moeite van het proberen waard.

Lokale druiven verdienen wat mij betreft evenwel extra aandacht omdat ze uniek zijn voor het land en een aanvulling zouden kunnen worden op het bestaande aanbod. Hoe klein de hoeveelheid ook is. Ik las ergens dat het aandeel eigen druivenrassen in Slowakije maar 3% is van het totaal.

Op de Slowaakse ambassade was de Neronet 2011 van Chateau Modra daarvan een leuk voorbeeld. Neronet is een kruising van st. laurent, portugieser en alibernet. De laatste is weer een kruising uit de Oekraïne van alicante bouschet en cabernet sauvignon. Aardige late harvest wijn, heel licht zoet, met een expressieve florale geur en de smaak van geconcentreerd donker fruit met licht drogende tannine.

De andere wijnhuizen op de ambassade-proeverij waren Vinárstvo Mavín, Mrva & Stanko en Ostrožovič. Van de laatste stond een Slowaakse Tokaj op de proeftafel. Herkenbaar, maar ook heel anders dan de Hongaarse Tokaj. Oxidatiever, meer azijnzuur, lichter van body en minder zoet. Een mooie geur en een fijne smaak die doet denken aan rabarber, krenten en gember.

Prijswijnen

Voor de volledigheid, op het Concours Mondial de Bruxelles in Bratislava vielen diverse Slowaakse wijnen in de prijzen. Van Karpatská Perla zijn dat Jagnet Müller-Thurgau 2012, Varieto Grüner Veltliner 2012, Jagnet Moravian Muscat 2012, Varieto Rhein Riesling Sweet 2012 en Varieto Rhein Riesling Late Harvest 2012.

Medailles waren er ook voor wijnen van Chateau Modra (Cabernet Sauvignon, Dunaj, Gewurztraminer), Vinárstvo Mavín (Cabernet Sauvignon, Riesling, Zweigelt), Mrva & Stanko (Chardonnay, Riesling en een cuvée van cabernet sauvignon, blaufränkisch en merlot) en Elesko (Pálava – nog zo’n leuke lokale druif, een kruising van red traminer en müller-thurgau).

Er zijn in Nederland naar mijn weten maar enkele Slowaakse wijnen te koop.